ทำไมรัฐบาลจึงต้องยึดทรัพย์ชาวเยอรมันในสยาม เมื่อครั้งรัชกาลที่ ๖ ทรงประกาศสงครามโลกครั้งที่ ๑?

อันนี้ผมจะต่อยอดจากโพสต์พี่ Sawaphol Suvanich เห็นเถียงกันยาว เพราะบางคนเห็นว่าการยึดทรัพย์คนเยอรมันในไทยเป็นการทำเกินกว่าเหตุ เยอรมนีไม่ใช่คู่กรณีกับสยาม แถมยังมีคนสยามไปเรียนที่เยอรมนีมากมาย ถือว่าเป็นมิตรประเทศที่ไร้พิษภัยไม่เหมือนอังกฤษกับฝรั่งเศส

ตอนที่รัชกาลที่ ๖ ประกาศสงคราม มีคนสยามไม่เห็นด้วยจำนวนไม่น้อย แม้แต่พระอุบาลีคุณูปมาจารย์ยังเทศน์เรื่องธรรมวิจยานุศาสน์ ตำหนิความชั่วร้ายของสงครามอย่างรุนแรง ในหลวงทรงกริ้วสั่งถอดสมณศักดิ์ท่านแล้วให้คุมตัวไว้ในวัด

แต่ผมคิดว่าในหลวงทรงประกาศสงครามกับเยอรมนีต้องมีเหตุผล และการยึดทรัพย์คนเยอรมันใจนสยามก็ต้องมีเหตุผล ไม่ใช่ทำไปเพราะจะเอาใจฝ่ายพันธมิตร

เหตุผลน่าจะเกี่ยวกับแผนสมคบคิดฮินดู-เยอรมัน (Hindu–German Conspiracy) เป็นแผนที่เยอรมันร่วมมือกับกลุ่มเรียกร้องเอกราชในอินเดีย จะจับอาวุธขึ้นสู้อังกฤษโดยเยอรมันจะสนับสนุนอาวุธและทุนทรัพย์ การลุกฮือจะเกิดขึ้นทั่วยุโรป ลามไปที่พม่า ไปจนถึงสิงคโปร์ เรียกได้ว่ากะจะโค่นอาณานิคมอังกฤษทั้งหมดในคราวเดียว คนเอเชียก็จะไม่ตกเป็นทาสอังกฤษอีก ส่วนเยอรมันก็จะเบี่ยงเบนกำลังของอังกฤษจากสมรภูมิในในยุโรป ช่วงสงครามโลกครั้งที่ ๑

หนึ่งในฐานที่มั่นหลักของขบวนการคือที่สยามนี่เอง เพราะสยามมีสถานะชาติเป็นกลาง โดยในปี ๑๙๑๕ มีสายลับเยอรมันจัดหาทุนให้ขบวนการ เป็นศูนย์กลางฝึกกำลังทหาร และเป็นฐานที่ขบวนการจะใช้ช่วงที่อังกฤษชุลมุนในยุโรป รุกเข้าไปในพม่าแล้วตลุยเข้าไปในอินเดีย แต่สายลับอังกฤษรู้แกว จึงประสานงานมายังสยาม ทำการจับกุมแกนนำชาวอินเดีย และสกัดแผนการได้สำเร็จ

Heather Streets-Salter ผู้เขียนหนังสือ World War One in Southeast Asia บอกว่า กรณีนี้ชักพาสงครามให้เข้ามาถึงสยาม และทำให้สยามต้องพัวพันกับนานาประเทศทั่วโลก (เพราะกรณีนี้โยงใยไปทั่ว และสยามยังเป็นแหล่งซ่องสุมขบวนการกอบกู้บ้านเมืองทั้งจากเวียดนาม และอินเดีย ฯลฯ ทำให้สถานะของสยามเป็นกลางได้ยากในสายตาฝ่ายพันธมิตร)

จากข้อมูลของหนังสือเล่มนี้ ทำให้ผมคิดกรณีดังกล่าวน่าจะมีส่วนให้รัชกาลที่ ๖ ตัดสินพระทัยเข้าร่วมสงครามในปีที่สงครามเริ่มจะจบแล้ว และที่ต้องยึดทรัพย์คนเยอรมันเพราะได้ข่าวกรองจากอังกฤษเรื่องแผนสมคบคิดฮินดู-เยอรมัน ว่าทุนเยอรมันในสยามเป็นท่อน้ำเลี้ยงฝ่ายมหาอำนาจกลาง+ขบวนการเอกราชในเอเชีย

สยามถูกบีบให้เข้าสงครามด้วย และพวกเยอรมันในสยามทำตัวเองด้วยประการหนึ่ง

ขอปิดท้ายด้วยข้อธรรมจากธรรมวิจยานุศาสน์ ของพระอุบาลีคุณูปมาจารย์ (สิริจันโท จันทร์) ที่ท่านเทศน์ติงการประกาศสงครามของในหลวง จนทำให้ท่านต้องราชภัย ความตอนหนึ่งท่านประณามสงครามโลกครั้งที่ ๑ ว่า

“ดังจะชี้ให้เห็น ที่เกิดมหาสงครามขึ้นในประเทศยุโรปในพุทธศก ๒๔๕๗ ตั้งแต่เดือนกรกฎาคมมาปรากฏในสมัยนี้ พากันได้รับความพินาศฉิบหายใหญ่ คือมนุษย์ด้วยกันควรรักกัน ควรป้องกันรักษาซึ่งกันและกัน จึงจะชอบ จึงจะนับว่าเป็นชาติศิวิไล … ค่าที่ต่างฝ่ายตรงอวดวิชาของตน จึงมีความกล้าหาญเข้าสู้รบชิงชัยกันแลกัน ปราศจากเมตตาปรานี แลเห็นกันเป็นเนื้อเป็นปลาไปหมดทีเดียว คือวิชาชั่วเป็นเหตุแห่งความฉิบหาย”

ภาพ – สิบโท เหรียญ มีเดช กำลังสวมหน้ากากป้องกันพิษ ในยุทธภูมิสงครามโลกครั้งที่ ๑

อ้างอิง
Heather Streets-Salter, World War One in Southeast Asia: Colonialism and Anticolonialism in an Era of Global Conflict. 2017. Cambridge University Press
Harish K. Puri , Ghadar Movement; Ideology Organisation and Strategy. 1993. Guru Nanak Dev University
Hindu–German Conspiracy ในhttps://en.wikipedia.org/wi…/Hindu%E2%80%93German_Conspiracy