เปโตรดอลล่าร์ กับความเป็นมหาอำนาจของอเมริกา กำลังจะโดนจีนรุกฆาตด้วย “เปโตรหยวน” งานนี้อาจเป็นเกมยาวที่จะก่อเรื่องใหญ่โตตามมาอีกมาก

มาเข้าใจกันก่อนครับว่า เปโตรดอลล่าร์ คืออะไร

มันคือการเอาน้ำมันดิบมาเป็นตัวสร้างความต้องการให้เงินสกุลดอลล่าร์ที่ค่าของเงินไม่ได้เกิดจากการมีทองหรือทุนสำรองเงินตราอะไรเป็นตัวหนุน

ในปี 2517 ประธานาธิบดีนิกสันส่งนายเฮนรี่ คิสซิงเจอร์ไปคุยกับซาอุดิอาระเบีย เอางี้ไหม ถ้าพวกคุณขายน้ำมันดิบของคุณด้วยการใช้เงินดอลล่าร์เท่านั้น ไม่ให้ใช้ค้าเงินสกุลอะไรทั้งสิ้น คุณไม่เสียอะไรเลยนะ แต่ขออย่างเดียวให้ขายเป็นเงินดอลล่าร์ แล้วผมจะคุ้มครองคุณ ส่งอาวุธให้คุณ ใครแกล้งคุณผมช่วยหมด

ซาอุดิอาระเบียก็ตกลง อเมริกาเลยบอกว่า ไหนๆคุณก็มีเสียงมากที่สุดในโอเปคแล้ว ฝากไปบอกเพื่อนๆที่เหลือว่า คุณจะซื้อขายด้วยเงินดอลล่าร์อย่างเดียวให้ทุกคนทำแบบเดียวกัน

จากวันนั้นถึงวันนี้ ใครอยากซื้อน้ำมัน ก็ต้องไปกำเงินดอลล่าร์ไปซื้อขายกับเค้าเท่านั้น เท่ากับว่า ดอลล่าร์เป็นสิ่งที่คนทั้งโลกต้องการเพราะเป็นสิ่งเดียวที่จะทำให้ได้น้ำมันดิบมาใช้ในประเทศ

แผนการอันแยบยลนี้ทำให้อเมริกาไม่ต้องทำอะไร แค่พิมพ์ธนบัตรออกมาเรื่อยๆก็มีเงินใช้แล้ว และ เมื่อเงินดอลล่าร์เป็นที่ต้องการของทั้งโลก เวลาจะขู่ไม่คบค้าจะคว่ำบาตรใคร ก็ไม่ให้ธนาคารกลางส่งเงินดอลล่าร์ให้ อเมริกาก็เลยสร้างอำนาจไปทั่วโลกได้

———–

ต่อมาจีนที่กำลังกลายมาเป็นผู้นำเศรษฐกิจโลกจะแซงอเมริกาอยู่ในอีกไม่นาน ถ้าจะทำอะไรต้องไปแลกเหรียญราวกับกินอาหารในฟู้ดคอร์ทตามห้างแบบนี้มันไม่ใช่ ทำไมคนอย่างข้าต้องแลกเหรียญด้วยฟะ ข้านี่เป็นลูกค้ารายใหญ่ที่สุดของฟู้ดคอร์ท เอ๊ยไม่ใช่ จีนเป็นประเทศที่นำเข้านำ้มันมากที่สุดของโลก ถ้าจะทำอะไรต้องแลกเงินดอลล่าร์กัน แบบนี้ความมั่นคงทางการพลังงานของฉันอยู่ที่ไหน และ วันดีคืนดีค่าเงินดอลล่าร์แข็ง ฉันก็ต้องจ่ายเงินมากขึ้นเพื่อได้นำ้มันเท่าเดิม แบบนี้ไม่ไหว

จีนเลยแอบวางแผนมาหลายปีที่จะท้าทายหลักการซื้อน้ำมันด้วยการใช้เงินดอลล่าร์เท่านั้น เมื่อเดือนมีนาคมที่ผ่านมา จีนก็ได้เปิดตัวอย่างเป็นทางการแล้วว่า จากนี้ฉันจะเปิดตลาดการซื้อขายน้ำมันล่วงหน้าด้วยเงินหยวน ใครสนใจก็เร่เข้ามา

https://www.reuters.com/article/us-china-oil-yuan-exclusive/exclusive-china-taking-first-steps-to-pay-for-oil-in-yuan-this-year-sources-idUSKBN1H51FA

จากข่าวลือที่มีกันมาหลายปีว่า จีนจะเปลี่ยนแปลงระบบเปโตรดอลล่าร์ ตอนนี้จีนก็ทำจริงแล้ว แต่นักวิเคราะห์บอกว่ามันคงจะไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้กระทันหันหรอก (ก็แหงล่ะ อเมริกาไม่ยอมอยู่แล้ว) แต่ก็เป็นจุดเริ่มต้น คนที่แอบยิ้มอยู่ห่างๆก็ไม่ใช่ใ่คร นายปูตินแห่งรัสเซีย นายโมเดโร่แห่งเวเนซูเอล่า และ ยุโรปก็กำลังแอบซุบซิบว่า เอายังไงดี ที่สำคัญ อิหร่าน ที่นายทรัมป์ขู่จะคว่ำบาตร ผู้ที่มีจีนเป็นลูกค้ารายใหญ่ที่สุด อิหร่านก็คงจะหันไปค้าขายกับจีนได้เลย เชิดใส่นายทรัมป์ให้หน้าหงาย และ คงจะมีอีกหลายคนแอบตามมา แม้แต่ยุโรปเด็กในคาถาของอเมริกาเอง

————–

ทีนี้ ทำไมอเมริกาจะต้องกังวลถ้า เปโตรดอลล่าร์ จะเสื่อมมนต์ขลัง ก็ดังที่ได้กล่าวมาข้างต้นว่า อำนาจบาตรใหญ่ที่อเมริกามีต่อโลกได้ก็เพราะ ทุกคนต้องง้อเงินดอลล่าร์ ถ้าวันนี้มีคนง้อน้อยลง อำนาจก็จะลดลงไปด้วย และที่สำคัญ เมื่อความต้องการในเงินดอลล่าร์มีลดลง ค่าเงินก็มีแนวโน้มจะรูดลงไปเรื่อยๆ การที่ค่าเงินรูดลงก็จะกดดันให้ดอกเบี้ยสูงขึ้น ถ้าดอกเบี้ยสูงขึ้น หนี้ที่มีอยู่ท่วมหัวก็จะท่วมหนักขึ้นไปอีก

นี่คือสาเหตุที่อเมริกายอมไม่ได้เด็ดขาด เวลามีใครจะพยายามออกนอกระบบเปโตรดอลล่าร์ อเมริกาก็จะไปหาเรื่องถล่มเค้า เช่นอิรัค ซึ่งนาย อลัน กรีนสแปนก็ออกมาบอกเองว่า เรื่องอิรัคไม่เกี่ยวกับอะไรหรอกเรื่องน้ำมันนั่นแหละ และ เชื่อว่า การหาเรื่องคว่ำบาตรอิหร่านครั้งนี้ก็เกี่ยวโยงกับเรื่องนี้แน่นอน

https://www.theguardian.com/world/2007/sep/16/iraq.iraqtimeline

อุปสรรคของอนาคตเงินหยวน ยังติดอยู่กับการไม่เปิดให้เงินหยวนโปร่งใส เพราะรัฐบาลจีนยังคุมแน่นหนา โอกาสก้าวมาแทนเงินดอลล่าร์จึงยังต้องใช้เวลาต่อไป

แต่เมื่อจีนจะก้าวเป็นผู้นำไม่เป็นรองใคร ก็ต้องวัดน้ำหนักหมัดกัน และ เปโตรดอลล่าร์คือกล่องดวงใจของอเมริกา เรื่องนี้อเมริกายอมไม่ได้ เรามารอดูสิ่งที่จะดำเนินต่อไปกันครับ