“ดร.สุเมธ” เผย ในหลวงรัชกาลที่ 9 ทรงรักษาทรัพยากรไว้ให้คนไทย แนะควรใช้ประโยชน์จากต้นทุนที่มี อย่าลอกแต่ต่างชาติ ชี้ อำนาจต้องใช้ให้แรง แต่สั้น! ระบุ กติกาบ้านเมืองต้องออกแบบให้สอดคล้องวิถีชีวิต-วัฒนธรรม ป้องทะเลาะไม่รู้จบ
เมื่อเวลา 09.00 น. วันที่ 12 ก.ค. ที่สำนักงานป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) มีการจัดอบรมหลักสูตร “นักบริหารยุทธศาสตร์การป้องกันและการปราบปรามการทุจริตระดับสูง” (นยปส.) รุ่นที่ 10 สถาบันการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ สัญญา ธรรมศักดิ์ โดยมี ดร.สุเมธ ตันติเวชกุล เลขาธิการมูลนิธิชัยพัฒนา บรรยายเรื่องการพัฒนาองค์กรให้มีความเป็นเลิศด้วยหลักธรรมาภิบาล บรรษัทภิบาล บนฐานเศรษฐกิจพอเพียง
โดยดร.สุเมธ กล่าวตอนหนึ่งว่า การจะเป็นผู้นำหรือให้เป็นเลิศในองค์กรเป็นเรื่องที่แต่ละคนจะมีวิสัยทัศน์ มีความรู้สึกไวต่อสภาพแวดล้อมแค่ไหน เพราะคนไทยมีจุดอ่อน 2 – 3 จุด คือเราไม่ค่อยชอบเป็นผู้นำคน กลัวคนหมั่นไส้ เป็นคนขี้เกรงใจ ตั้งแต่สังเกตมา หลังจากที่ตนได้มาถวายงานพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 9 ได้พบอีกแง่มุมหนึ่งว่าถึงแม้พระองค์ท่านจะทรงเสด็จไปเรียนอยู่ที่ต่างประเทศ แต่พอเสด็จกลับมา ตนได้สัมผัสกับพระองค์ท่านแล้ว พบว่าวิธีคิดของพระองค์ท่าน ฐานรากเป็นฐานของไทย บริบทไทยแต่วิธีคิดนั้นเป็นแบบฝรั่ง และผสมผสานกันอย่างดี แต่ของเรานั้นลอกแบบลูกเดียว ยกตัวอย่าง เศรษฐกิจไทย ปี 2539-2540 เราไปตามทุนนิยมจนกระทั่งพินาศ อยากจะเป็นเสือตัวที่ 5 สุดท้ายก็ไม่รอด เพราะประเทศเราไม่ใช่ทางของอุตสาหกรรม เราเป็นการเกษตร เราไม่ใช่เสือ แต่เป็นควาย ซึ่งเป็นสัญลักษณ์ของการเกษตร
ดร.สุเมธ กล่าวอีกว่า ประเทศเรามีสมบัติคือทรัพยากรธรรมชาติ แต่ไม่ค่อยรักษา อย่างที่บอกว่าเราเป็นควายดีกว่า อย่าเป็นเสือ ชีวิตไฮเทคหรือทันสมัยมันไม่ได้ช่วยชีวิตเรา แค่อำนวยความสะดวกเท่านั้น ในหลวง รัชกาลที่ 9 ทรงทุ่มเทรักษาดิน น้ำ ลม ไฟไว้ให้เรา เราเป็นประเทศที่โชคดีเป็นประเทศที่มีความอุดมสมบูรณ์เป็นอย่างมาก เป็น 1 ใน 10 ประเทศที่มีทรัพยากรเหลือกินเหลือใช้จาก 200 กว่าประเทศ แต่น่าเสียดายที่เราไม่เคยเอาสิ่งที่เราถนัด สิ่งที่เราชำนาญ สิ่งที่เรามีเป็นทุนอยู่แล้วนำมาใช้
ดร.สุเมธ กล่าวอีกว่า ขณะที่สังคมต้องมีธรรมาภิบาล การเมืองก็เช่นกัน ต่อให้มีอำนาจล้นฟ้า ถ้าการเมืองไม่มีธรรมาภิบาลก็อยู่ไม่ได้ การเมืองบ้านเราพูดตรงๆ ว่าน่าเป็นห่วง บางคนหาว่าตนมีอคติกับนักการเมือง แต่ตั้งแต่ลืมตามาก็เห็นการเมืองมาโดยตลอด พ่อเป็นส.ส.นครราชสีมา อยู่ 5 สมัย และตนเคยตั้งพรรคการเมืองมาระยะหนึ่ง แต่ไม่มีใครทราบ ทุกอย่างเป็นประสบกรณ์ เจอมาอย่างไร ก็พูดอย่างนั้น ยืนยันว่าตนไม่มีอคติกับนักการเมือง อย่างไรก็ตามสิ่งต่างๆ เหล่านี้ การเมืองจะต้องมีคุณธรรมรองรับ อำนาจมันอยู่สั้นๆ ทฤษฎีก็สอนอยู่แล้วว่าถ้าใครใช้อำนาจก็ใช้ให้แรง ใช้ให้สั้น ใช้ยาวเมื่อไหร่ก็เมื่อนั้น คนเราต้องใช้อำนาจให้เหมือนเป็นสิงโต เมื่อเจอกวางก็ค่อยๆ คืบคลานเข้าไปจนกระทั่งตำแหน่งใกล้และต้องตะครุบให้ได้ภายใน 10 วิ เขาให้พละกำลังให้ความเร็วมาแล้ว แต่ให้สั้นๆ ซึ่งวิธีบริหารนักบริหารต้องเป็นสัตว์หลายชนิด ตัวหนึ่งต้องเป็นสิงโตอำนาจแรงมากแต่ต้องใช้ให้เป็นและเวลาใช้อำนาจต้องใช้ให้แรงและใช้ให้สั้น นอกจากนี้จะต้องเป็นนกอินทรีย์ด้วย คือบินสูงแต่มองต่ำ รวมถึงเป็นกวาง คือกวางไม่วิ่งหนีสิงโต แต่จะรักษาระยะ และคอยระวังให้เสืออยู่ในสายตา มันสอนว่าผู้นำนั้นต้องเอาปัญหาให้อยู่ในสายตา อย่าไปหนีปัญหา
“ส่วนเรื่องการแก้ปัญหาการคอรัปชั่น ต้องแก้ทั้งเศรษฐกิจ การเมือง และสังคม ทุกอย่างเกี่ยวข้องกันหมด การออกแบบอะไรควรจะให้สอดคล้องกับบริบทของแต่ละประเทศ ประชาธิปไตยของอังกฤษก็ไม่เหมือนกับของอเมริกา ของอเมริกาก็ไม่เหมือนกับของจีน ประชาธิปไตยของแต่ละที่ไม่เหมือนกัน ดังนั้นคนเราสิ่งสำคัญจะต้องออกแบบให้มันสอดคล้องกันโดยพื้นฐานประชาธิปไตย ซึ่งจำเป็นจะต้องเหมือนกัน แต่ส่วนประกอบแต่ละประเทศจะต้องแสวงหาให้ได้ ให้ออกแบบออกมาเหมาะ เพราะบ้านเรานั้นอากาศแตกต่างกัน เครื่องแต่งกายก็ไม่เหมือนกัน ฉันใดฉันนั้น การกำหนดกติกาก็ต้องให้สอดคล้องกับวิถีชีวิต วัฒนธรรม ประเพณี ไม่อย่างนั้นมันจะไม่ลงเอย แล้วก็กลับไปทะเลาะกันไม่รู้จบ”
ดร.สุเมธ กล่าวว่า ส่วนเรื่องการศึกษาปัจจุบันมีมหาวิทยาลัยเป็นจำนวนมาก บางจังหวัดมีถึง 5 มหาวิทยาลัย ซึ่งมีแต่ปริมาณ อีกทั้งกว่า 70 เปอร์เซ็นต์ นักเรียนไม่ได้มีจุดหมายในการเรียน ทำให้ความชำนาญการไม่เกิดขึ้น เพราะระบบเราไม่เอื้อ ได้ปริญญาตรีเต็มบ้านแล้วก็ว่างงาน ความจริงมีงาน แต่ปริญญาค้ำคอ จะลงไปทำงานที่ต่ำกว่าคุณวุฒิไม่ได้ ซึ่งความจริงงานมี ถ้าไม่เลือก
การที่เราเลี้ยงลูกแบบลูกอยากได้อะไรแล้วเราพร้อมประเคนให้นั้น มันจะทำให้เด็กในรุ่นหลังอ่อนแอลงไปเรื่อยๆ สมัยที่ตนอยู่ฝรั่งเศสได้ไปลองทำงานกรรมกร ซึ่งเงินดีมาก แต่เหนือกว่าเม็ดเงิน คือได้รู้ถึงการใช้ชีวิตแบบกรรมกร และในอนาคตสามารถนำมาใช้ในการบริหารงานต่างๆ ได้ มหาวิทยาลัยก็เช่นกันอย่าพูดว่าจะทำให้เป็นเลิศอย่าไปตามฝรั่งให้มาก คำว่าสากลคือ Universal ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงของในหลวง รัชกาลที่ 9 มหาวิทยาลัยในอเมริกายังมาขอศึกษาเราเลย เราเองก็เป็นสากลได้ อย่าไปนึกว่าสากลคือฝรั่งว่าอย่างไรเราต้องว่าอย่างนั้น นั่นคือการดูถูกตัวเอง จุดอ่อนของเรา คือชอบรู้เขา เรียนมาเยอะ แต่ไม่ชอบรู้เรา ตัวเองไม่ค่อยรู้ว่าตัวเองต้องการอะไร ชอบไปตามกระแสโลก กระแสโลกเป็นอย่างไรก็ตามไปอย่างนั้น ทั้งที่ขณะนี้โลกทั้งโลกกำลังจะพัง เวลานี้มีวิกฤตเกิดขึ้นทั่วโลก สภาพย่ำแย่ทั้งเศรษฐกิจ สังคม การเมือง
