โดย  เทิดราชเทียมธรรม

เป็นที่เห็นกันจนชินตาว่าเวลา พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช เสด็จประพาสเยี่ยมประชาชนนั้นในพระหัตถ์จะมีแผนที่ติดอยู่เสมอ แผนที่คือเครื่องมืออันสำคัญที่พระองค์ทรงใช้ดูแลแก้ปัญหาให้ประชาชนของพระองค์

จากฎีกาของประชาชนที่ในหลวง ร.9 ทรงได้รับระหว่างเสด็จฯ ออกพื้นที่ทำให้ท่านทราบว่าความทุกข์กว่า 90 เปอร์เซ็นต์ของชาวบ้านคือเรื่องเกี่ยวกับน้ำและการเพาะปลูก ดังนั้นการหาน้ำจึงเป็นภารกิจหลักของท่าน และแผนที่ก็คือเครื่องมือสำคัญที่ช่วยให้ท่านหาน้ำมาให้ประชาชนได้สำเร็จ

ในหลวงจะทรงเตรียมทำแผนที่และศึกษาแผนที่อย่างละเอียดทุกครั้งก่อนเสด็จไปทรงงาน โดยรวบรวมทั้งจากแผนที่เก่า แผนที่ปัจจุบัน และแผนที่ของหน่วยงานต่างๆ เช่น กรมแผนที่ทหาร กรมชลประทาน กรมทางหลวง เพื่อหาร่องน้ำ และสิ่งที่ทรงสังเกตคือ เส้น contour ที่บอกระดับความสูงของพื้นที่ ทำให้ในหลวงทรงรู้ว่าตรงนี้ที่มีร่องน้ำอยู่หรือเคยเป็นทางน้ำมาก่อน รวมทั้งยังทรงรู้ด้วยว่าเวลาฝนตก น้ำจะไหลลงมาในทิศทางไหน

ความชำนาญเรื่องแผนที่ของพระองค์นั้น ทำให้แม้แต่อดีตอธิบดีกรมชลประทานยังถึงกับประหลาดใจ ครั้งหนึ่งขณะที่ในหลวงเสวยมื้อค่ำอยู่ที่โครงการแม่กวง จังหวัดเชียงใหม่ ทรงหยิบแผนที่มากาง เปิดไฟฉายเล็กๆ แล้วเอาปลายดินสอชี้ไปบนภูเขาตั้งแต่ภาคเหนือไปจนถึงภาคกลางที่ดูติดกันเป็นพรืด แล้วตรัสกับอธิบดีกรมชลฯ ว่า “นี่ลำห้วยนะ สายนี้น้ำไหลลงมาทางนี้” จากนั้นก็ทรงชี้แผนที่บริเวณเชียงใหม่ว่า ตรงนี้ถ้าสร้างอ่างเก็บน้ำจะช่วยพื้นที่ได้เท่านี้ แล้วก็ไล่ว่าแต่ละลำห้วยนั้นมีสาขากี่สาย แต่ละสายถ้าสร้างเขื่อนจะได้น้ำเท่าไหร่ ทำให้อธิบดีแปลกใจมาก เพราะท่านไม่ได้ดูตัวเลขกำกับเส้นเลยด้วยซ้ำ แต่สามารถเห็นความสูงของพื้นที่ได้ แสดงให้เห็นว่าท่านชำนาญการดูแผนที่ขนาด 1 ต่อ 50,000 เป็นอันมาก จนแค่มองเส้นแบ่งระดับก็จินตนาการเป็นภาพสามมิติได้ทันที แถมพระองค์ยังคำนวณในใจได้ว่าพื้นที่นี้รองรับน้ำฝนได้เท่าไหร่ แล้วต้องสร้างเขื่อนสูงแค่ไหน

ดังนั้นเวลาที่ทรงลงพื้นที่ ท่านจะสามารถตัดสินใจได้เลยทันทีว่าควรจะพัฒนาพื้นที่ตรงนั้นอย่างไร โดยมีอุปกรณ์ที่ใช้คู่กับแผนที่ที่แสนเรียบง่าย คือ ดินสอดำและดินสอสีอีก 2 แท่ง หากทรงคิดว่าตรงไหนควรจะทำฝาย ก็จะระบายแผนที่ด้วยสีฟ้าหมายถึงน้ำ ส่วนถ้าเป็นเขื่อนหรือถนนจะทรงเอาสีแดงระบายวาดเป็นเส้นไป โดยในหลวงจะทรงพยายามหลีกเลี่ยงบริเวณที่เป็นที่ตั้งบ้านเรือนเพื่อไม่ให้ประชาชนเดือดร้อน

ที่สำคัญท่านยังพิจารณาอย่างละเอียดว่า ทำแล้วจะสามารถใช้น้ำเลี้ยงไร่นาได้มากน้อยขนาดไหน คุ้มค่าหรือเปล่า เพราะทรงตระหนักดีว่า แต่ละโครงการต้องใช้งบประมาณมหาศาล การตัดสินใจแต่ละครั้งจึงต้องคุ้มค่าและแก้ปัญหาได้ครบวงจรจริงๆ ที่สำคัญคือทรงทำให้เห็นว่าทรงสนพระทัยฎีกาที่มาจากความทุกข์ของชาวบ้านจริงๆ

ด้วยเหตุนี้จนถึงวันนี้มีประชาชนคนไทยเดินทางมาเคารพพระบรมศพแล้วถึง 9.8 ล้านคน

อ้างอิงข้อมูลจาก – เพจเฟซบุ๊ก สานต่อที่พ่อทำ